پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
همکاریهای نامتقارن ایران و امریکا در دوران اوباما
FA
ابراهیم
متقی
ebrahim.motaghi@gmail.com
اگرچه سیاست خارجی امریکا در دوران اوباما با تغییرات مشهودی در مقایسه با گذشته روبهرو شده، اما زیرساختهای بنیادین در رفتار سیاسی و سیاست خارجی امریکا وجود دارد که بهعنوان عناصر نسبتاً پایدار و تغییرناپذیر در حوزة سیاست خارجی محسوب میشوند. رویکرد سیاست خارجی باراک اوباما را میتوان گذار مجدد به واقعگرایی امنیتی دانست. زیرساخت نظریات واقعگراییِ امنیتی بر موازنهگرایی و تعادل قرار داد. وی توانست الگوی جدیدی را در رفتار سیاست خارجی مورد پیگیری قرار دهد که مبتنیبر موازنهگرایی، تعادل، همکاری، مشارکت و چندجانبهگرایی میباشد. در این مقاله تلاش خواهد شد تا سیاست خارجی اوباما در ارتباط با ایران از منظر رئالیسم و در چهارچوب الگوهایی از موازنهگرایی و تعادل مورد بررسی قرار گیرد. میتوان ویژگی اصلی رئالیسم مورد نظر اوباما را عبور از «ویلسونیسم مداخلهگرا» و توجه به نشانههایی از پراگماتیسم در سیاست خارجی و بهکارگیری الگوهای نتیجهمحور دانست.
موازنهگرایی,عدالتگرایی,امنیت,تعادل منطقهای,همکاری و چندجانبهگرایی
https://frqjournal.csr.ir/article_123500.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123500_94865804d3cb1c8c9b37e78fd2758faa.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
نقش و اهمیت ایران در بازار انرژی در منطقه اکو
FA
الهه
کولایی
ekolaee@ut.ac.ir
منطقه اکو یکی از غنیترین مناطق دنیا است که ظرفیتها، فرصتها و بسترهای همکاری مناسبی در حوزههای مختلف بهویژه در بخش انرژی دارد. کشورهای این منطقه در چهارچوب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در زمینههای تجارت، حملونقل و انرژی با یکدیگر همکاری دارند. ایران که از بنیانگذاران این سازمان است، به یکی از محورهای اصلی و تعیینکننده در منطقه تبدیل شده است که یکی از عوامل آن جایگاه ایران در بازار انرژی جهان است. منابع چشمگیر انرژی و امکان انتقال آن به بازارهای جهانی، اهمیت و اعتبار ایران را در منطقه بسیار افزایش داده است. ایران موافقتنامههای همکاری چندجانبه متعددی را با کشورهای این منطقه امضا کرده است. همه کارشناسان اذعان دارند ایران، یکی از بهترین مسیرهای انتقال انرژی از این منطقه به جهان است. در این نوشتار معادلات انرژی در منطقه اکو با در نظر گرفتن نقش و جایگاه ایران بررسی میشود.
ایران,انرژی,منطقه اکو,خطوط لوله,آسیای مرکزی,قفقاز
https://frqjournal.csr.ir/article_123501.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123501_21a80c9168fbf8c9cfeba60041692dcf.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
الزامات تئوریک بازدارندگی منطقهای جمهوری اسلامی ایران
FA
فرهاد
قاسمی
fghasemi1@yahoo.com
بازدارندگی منطقهای یکی از مهمترین تئوریهای روابط بینالملل و مطالعات استراتژیک بهویژه پس از جنگ سرد و سقوط اتحاد جماهیر شوروی است. در این دوره دولتها با تهدیدات نوین روبهرو میباشند. بنابراین آنها نیازمند طراحی سیستمهایی هستند که مدیریت و کنترل این تهدیدات را برعهده داشته باشند. سیستم بازدارندگی منطقهای یکی از این سیستمهاست که خردهسیستمهای منطقی و فیزیکی خاص خود را دارا میباشد همچنین مجموعهای از فاکتورهای پیچیده و پویا بهخصوص موانع جغرافیایی، محدودیتهای ساختاری، فنّاوری نظامی، ساختبندی نیروهای نظامی و... وجود دارد که نوع سیستم بازدارندگی را شکل میدهد. در این راستا مقاله حاضر ضمن طرح سیستم بازدارندگی منطقهای به تجزیه و تحلیل بازدارندگی منطقهای جمهوری اسلامی ایران اقدام مینماید.
بازدارندگی,بازدارندگی منطقهای,بازدارندگی شبکهای,بازدارندگی غیرمستقیم,نظم منطقهای
https://frqjournal.csr.ir/article_123502.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123502_4d363ba0a6dc1cdc759ba09d143c7a60.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی
FA
ناصر
هادیان
nhadian@yahoo.com
تغییرات نظام بینالملل و پررنگ شدن نقش بازیگران غیردولتی و افکار عمومی سبب شده تا اشکال جدیدی از دیپلماسی در کنار دیپلماسی سنتی مورد استفاده قرار گیرد. در این رابطه یکی از دیپلماسیهای معمول که توسط برخی کشورها بهخوبی به کار میرود، دیپلماسی عمومی است. اهمیت دیپلماسی عمومی بهویژه به لحاظ ارتقای وجهه یک کشور مد نظر است و در واقع سازوکاری برای افزایش قدرت نرم به شمار میرود. با این حال به نظر میرسد دیپلماسی عمومی از جمله مفاهیمی است که در کشور بهروشنی تعریف نشده و ابهامات مفهومی زیادی در ارتباط با آن وجود دارد. این مفهوم معمولاً به جای مفاهیمی همچون قدرت نرم، تبلیغات، روابط فرهنگی و جنگ نرم به کار میرود. درحالیکه این مفاهیم دارای معانی متفاوتی هستند که به پدیدههای متفاوتی اشاره دارند. در این مقاله، اهمیت، ابزار، اهداف، مخاطبان، بازیگران، الگوهای ارتباطی، معیار ارزیابی و شرایط و پیشنیازهای موفقیت دیپلماسی عمومی مورد بررسی قرار گرفته است.
دیپلماسی عمومی,قدرت نرم,تهدید نرم,تبلیغات,روابط فرهنگی
https://frqjournal.csr.ir/article_123503.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123503_1616dacbc5829d130ff726b4e06e8741.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
جهانیشدن و منطقهگرایی: انفکاک یا همگرایی؟
FA
سید
محمدعلی موسوی
mamousavi@ut.ac.ir
جهانیشدن تأثیر عمیقی در اقتصاد سیاسی کشورها و افزایش تجارت بینالملل داشته است. از سوی دیگر منطقهگرایی نوین در طی دو دهه گذشته در نقاط مختلف جهان به روندی رو به رشد تبدیل شده که منجر به فزونی تجارت بین کشورهای عضو و روانسازی جریانات مالی ـ انسانی در درون منطقه شده است. این امر بهعنوان گامی در مسیر تقویت جهانیشدن تلقی میگردد. اما برای عدهای، این رویکرد از یکسو موجب کاهش تجارت بین منطقهای و کاهش فرایندهای اقتصادی جهانی و از سوی دیگر باعث تشدید زیان برای دیگر مناطق و کشورها شده است. بر این اساس منطقهگرایی مانعی در مقابل جهانیشدن تلقی میشود. این مقاله بر آن است تا نشان دهد منطقهگرایی نوین بهرغم افت و خیزهای آن نه تنها مانعی در مسیر جهانیشدن نیست بلکه از یکسو نقشه راه جهت ورود به فرایندهای جهانیشدن میباشد و از سوی دیگر سازوکاری اساسی جهت هدایت و تسریع روند جهانیشدن است. هنگامی که نظام جهانی با بحرانهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روبهرو میشود اتحادیههای منطقهای برای حمایت از اعضای خود تا حدودی درونگرا و حمایتگرا میشوند اما در مسیر خروج نظام بینالمللی از بحران، آنها نیز همگرایی جهانی خود را تشدید میکنند.
منطقهگرایی,جهانیشدن,تجارت,حمایتگرایی,اتحادیه اوپایی,امریکا,آ.سه.آن
https://frqjournal.csr.ir/article_123504.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123504_bad3e017204e49f1030930f1d977dae9.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
نظام بینالملل پس از جنگ سرد و اثرات آن بر سیاست خارجی امریکا
FA
سید
مهدی حسینی متین
smhmatin@yahoo.com
دوره پس از جنگ سرد همواره شاهد مباحث زیادی در مورد ساختار نظام بینالملل از سوی نویسندگان و پژوهشگران روابط بینالملل بوده است؛ اما این پرسش همچنان مطرح است که ساختار نظام بینالملل پس از جنگ سرد چه مدلی است و تأثیر این مدل بر سیاست خارجی کشورها بهویژه قدرت برتر چگونه است؟ بهعبارت دیگر، اگر ساختار دوقطبی فروپاشیده است بهجای آن چه مدل و ساختاری شکل گرفته است و این ساختار چگونه بر رفتار واحدهای سیاسی تأثیرگذار واقع شده است. به نظر میرسد با استفاده از نظریههای سیاست بینالملل بهویژه نظریه نوواقعگرایی «کنت والتز» بتوان ساختار پس از جنگ سرد را تکقطبی تعریف نمود تا در مرحله بعد با استفاده از آن، رفتار واحدهای اصلی نظام بهویژه قطب برتر را تبیین کرد. در پایان نیز نگاهی به نقش ایالات متحده امریکا در دوره پس از جنگ سرد خواهیم افکند تا تفاوتهای رفتار این کشور با دوره جنگ سرد مشخص شود.
نظام بینالملل,سیاست خارجی,جنگ سرد,تکقطبی,نوواقعگرایی,دوقطبی
https://frqjournal.csr.ir/article_123505.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123505_e16d8a7e6f6c24248fc118beac8d0787.pdf
پژوهشـکده تحقیقـات راهبردی
مجمـع تشخیـص مصلـحت نظـام
فصلنامه روابط خارجی
2008-5419
2588-6541
1
3
2009
09
23
دیپلماسی اجبار: بررسی سیاست ایالات متحده امریکا در قبال عراق (2003-1990)
FA
ناصر
اسدی
nasser.assadi@gmail.com
راهبرد غیرنظامی دیپلماسی اجبار به جای توسل جستن به جنگ، تلاش میکند تا با اقناعسازی، کشور هدف را از انجام اقدامات خود باز دارد. در این راهبرد توسل جستن به اقدام نظامی همهجانبه بهمنزله شکست دیپلماسی اجبار است. تحقیق حاضر نتایج حاصل از اعمال دیپلماسی اجبار را از سوی امریکا بر کشور عراق در خلال سالهای 2003-1990 نشان میدهد. استراتژی امریکا در اعمال دیپلماسی اجبار در قبال عراق در این بازة زمانی فاقد توازن لازم برای کسب موفقیت بوده است، این عدم توازن در استراتژی امریکا، بهطور مشخص به عدم تناسب میان اهداف و ابزار در استراتژی دولت مجبورکننده از یکسو و همچنین فقدان تأثیرگذاری متقابل میان رفتارهای طرفین بازمیگردد. حمله نظامی امریکا در مارس 2003، آشکارا از شکست دیپلماسی اجبار در قبال عراق حکایت میکند.
دیپلماسی اجبار,امریکا,عراق,اقناع,استراتژی اجبارکننده
https://frqjournal.csr.ir/article_123506.html
https://frqjournal.csr.ir/article_123506_52646bc24f9bd1130cfb00c19df9f3b6.pdf