2024-03-29T17:43:14Z
https://frqjournal.csr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=16999
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
تاثیر بحران سوریه بر روابط ایران و ترکیه
حمید
احمدی
فهیمه
قربانی
بحران سوریه چه تأثیری بر روابط ایران و ترکیه داشته است؟ از دیدگاه برخی تحلیلگران، دیدگاه و نقش متفاوت ایران و ترکیه در بحران سوریه، روابط دوجانبه آنها را در معرض تهدید قرارداده است. اما از دیدگاه نویسندگان مقاله پیشروی، با وجود تضاد منافع ایران در سوریه با سیاستهای ترکیه در برابر رژیم اسد و به طور کلی، رقابت قابل توجه آنها در سوریه، منافع و روابط گستردهتر دو کشور در سایر حوزهها ـ امنیت و اقتصادـ مانع از قطع روابط آنها شده است. در این راستا، ضمن شرح مختصری از ماهیت بحران سوریه، نخست به راهبرد سیاست خارجی ترکیه در منطقه خاورمیانه اشاره خواهد شد. در ادامه، روابط ترکیه و سوریه پیش از آغاز بحران سوریه تجزیه و تحلیل خواهد شد. سپس، سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه و تأثیر آن بر روابط دوجانبه آنها بررسی خواهد شد. در پایان، نویسندگان نتیجهگیری میکنند که اگرچه بحران سوریه موجب بروز برخی تنشها و انعکاسات منفی در روابط سیاسی دوکشور شده است، اما همچنان روابط سیاسی آنها تداوم یافته است که نمود آن در دیدارهای دیپلماتیک سطوح بالای مقامات سیاسی دوطرف و یا رایزنیهای مستمر آنها درباره مسائل مهم منطقهای نمایان است.
بحران سوریه
ایران
ترکیه
روابط سیاسی
امنیت
اقتصاد
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123654_f76d0a20174b302c27fbdf1cd6322854.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
سیاست خارجی ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران(2014-1979)؛ با تاکید بر مفاهیم دوگانه امنیت
رحمت
حاجی مینه
سیاست خارجی ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان تاثیرگذار منطقهای همواره از اهمیت زیادی برای مطالعه برخوردار بوده است. این سیاست که متاثر از عوامل ثابت و متغیر داخلی و منطقهای بوده و در دهه های اخیر فراز و نشیب هایی را تجربه کرده است، از دیدگاه های مختلف نظریه های روابط بین الملل تحلیل و تبیین شده است. اما این مقاله با بکار گیری دو مفهوم امنیتی شدن و امنیت زدایی تلاش میکند سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران و تغییرات آن خصوصا پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه را تحلیل کند. در این راستا، فرضیه اصلی مقاله این است که تغییرات سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران در سالهای اخیر در نتیجه امنیت زدایی از مسایل داخلی و خارجی شکل گرفته است. هرچند روند امنیت زدایی در ترکیه خود از پیامد های روند دستیابی به عضویت در اتحادیه اروپا و به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 میباشد. روندی که تا پیش از وقوع انقلاب های عربی بر روابط دو کشور حاکم بود، ولی پس از وقوع انقلابهای عربی به ویژه بحران سوریه امکان حرکت از نقطه امنیت زدایی به سوی امنیتی شدن در روابط دو کشور دوباره ظاهر شد. بر این اساس، مقاله پیش رو، چگونگی حاکم شدن سیاست امنیت زدایی بر روابط دو کشور و امکان بازگشت روند امنیتی شدن در نتیجه تحولات اخیر جهان عرب خصوصا بحران سوریه را بررسی میکند. یافته های مقاله حاکی از آن است که علی رغم تشدید رقابت منطقهای ترکیه با ایران در پی تحولات جهان عرب، آنکارا تمایلی به امنیتی شدن دوباره روابط خود با ایران ندارد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی- توصیفی است.
ترکیه
ایران
امنیتی کردن
امنیت زدایی
بهار عرب
تحولات سوریه
داعش
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123655_49fcccdcd6cc5f881683c523871c1f5a.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
تحولات خاورمیانه در دوره اوباما و تغییر استراتژی امریکا در قبال ایران
محمد
جمشیدی
سیاست امریکا در قبال ایران در دوره اوباما از خصلت ژئوپلیتیک برخوردار بوده است و در واقع، مناسبات دوجانبه بین تهران و واشینگتن تابعی از این رقابت ژئوپلیتیک است. تحولات خاورمیانه در سال 2011، فارغ از چیستی ماهیت این تحولات، تاثیر بسیار عمیقی بر ژئوپلیتیک منطقه و در نتیجه ماهیت و دامنه رقابت راهبردی بین ایران و امریکا داشته است. بدین ترتیب نوع ادراک واشینگتن از تحولات منطقه و بخصوص رفتار و اهداف سیاست خارجی ایران در قبال این تحولات، تاثیر مستقیمی بر نوع سیاست امریکا در قبال ایران گذاشت؛ بطوریکه امریکا در بستر تحولات انقلابی منطقه، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مهمترین رقیب خود مشاهده کرد. این مقاله به دنبال پاسخ به این سئوال است که این تحولات چه تاثیری بر سیاست امریکا در قبال ایران گذاشت. فرضیه این نوشتار آن است که ناکامی امریکا در پیشبینی و مدیریت تحولات در خاورمیانه و شمال افریقا باعث تشدید سیاستهای تهاجمی واشینگتن برضد تهران، با هدف جلوگیری از بهرهبرداری جمهوری اسلامی از ظرفیتهای نوظهور منطقهای و ناکارآمد نشان دادن الگوی انقلاب اسلامی برای منطقه شد. این رویکرد راهبردی در قالب سیاست «تشدید تحریمها» علیه ایران تجلی پیدا نمود.
بیداری اسلامی
تحولات خاورمیانه
مذاکرات هستهای
تحریم
ایران
امریکا
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123656_c29318de5bbe2b0762567d022c81af16.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
تحلیل حقوقی مداخله نظامی ناتو در لیبی با تاکید بر دکترین مسئولیت حمایت
جواد
مبینی
حسین
شریفی طرازکوهی
مداخله نظامی ناتو در لیبی (2011)، به عنوان اولین سابقه کاربست نیروی نظامی در چهارچوب مسئولیت حمایت، با چالشهای متعدد حقوقی، سیاسی و مشروعیتی همراه بود. این نوشتار با تاکید بر دکترین مسئولیت حمایت سعی دارد تا ضمن آنکه جنبههای سیاسی و مشروعیتی مداخله مزبور را به اختصار مورد بررسی قراردهد، تحلیلی حقوقی از مداخله مزبور ارائه نماید. در این راستا، شناخت موضوع، شناخت قاعده، کاربست قاعده بر موضوع و نتیجه گیری به عنوان مراحل چهارگانه تحلیل حقوقی لحاظ شده است. بررسی حملات هوایی ناتو به لیبی، برقراری منطقه پرواز ممنوع و مسئله تغییر رژیم به عنوان موضوع تحلیل مورد بررسی واقع شده و در راستای شناخت قاعده، مصرحات قطعنامه 1973 شورای امنیت و اصول مسئولیت حمایت مورد واکاوی قرارمیگیرند. در ادامه با کاربست قواعد قابل اعمال بر موضوع تحلیل، این نوشتار چنین نتیجهگیری میکند که قطعنامه 1973 شورای امنیت - که ظرفیت تفاسیر مختلف را داشت- مبتنیبر تفاسیری که بعضا در تباین با نص قطعنامه مزبور بود، توسط ناتو به مرحله اجرا درآمد. از طرفی دیگر، سرنگونی و یا تسهیل سرنگونی رژیم قذافی توسط ناتو در تباین با اصول مسئولیت حمایت و حکم اعلامی ناتو محسوب میشد و بدین ترتیب در چگونگی عملکرد ناتو در لیبی ابهامات و مشاجرات حقوقی متعددی مطرح شد.
قطعنامه 1973 شورای امنیت
مسئولیت حمایت
تغییر رژیم
منطقه پرواز ممنوع
مشروعیت مداخله
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123657_83e00ba8d74601d8a57f3a2cb4783852.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
دو روش احیاء اعتبار و مصادیق آن در برنامۀ هستهای ایران (1388-1382)
احسان
مصباح
از نگاه بسیاری از دانشپژوهان، جریان اصلی روابط بینالملل و سیاست خارجی، کنشهای کنشگران در راستای رسیدن به اهدافی مادی مثل قدرت، امنیت یا منافع است. جریان غیرمتعارف در این رشته هم با واکنش به این رویکرد، هم خود را در نشاندادن چگونگی تکوین مفاهیم قدرت، امنیت و منافع گذاشتهاند. در این بین تلاشی صورت گرفته است تا اهداف کنشگران را با مفاهیمی دیگر تبیین کند. یکی از این مفاهیم عبارت از «احیاء اعتبار» است. با در نظر گرفتن این فرضیه که برنامۀ هستهای ایران تلاشی برای احیاء اعتبار این واحد سیاسی است، این پرسش مطرح میشود که این احیاء اعتبار از چه روشهایی دنبال شده است؟ این مقاله در راستای پاسخ به این پرسش، دو فرایند احیاء اعتبار ناشی از احساس شرم و ناشی از احساس توهین را متمایز و مؤلفههای هرکدام را مشخص میکند و در ادامه مصادیق آن را در دو دورۀ تلاش بر سر این برنامه نشان میدهد.
احیاء اعتبار
برنامۀ هستهای ایران
فرایند شرمجبران
فرایند توهینخشمانتقام
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123658_e27b1b024bed7c9c0e50f839dc286e22.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
تبیین غایی در نظریه روابط بینالملل
مجتبی
عبدخدایی
اختلاف نگرش میان طبیعتگرایان و مخالفان آنان، پیدایش رهیافتهای روششناسانه متفاوت در فهم روابط و پدیدههای اجتماعی را به ارمغان آورد و در قلمرو مطالعات روابط بینالملل بهصورت خاص، این تنوع رهیافتها در مناظره چهارم رخ نشان داد. با این وجود، وجه اشتراک تمامی این دیدگاهها که سربرآمده از خصلت علم مدرن است، غفلت از تبیینی مبتنیبر رابطه علت فاعلی و غایی است. سئوال مطرح این است که آیا میتوان با تبیینی بر پایه کشف رابطه این دو نوع علت به فهم مناسبتری از تحلیل پدیدهها و رفتارها در علوم اجتماعی و از جمله روابط بینالملل دست یافت؟ سئوال مدعای این نوشتار آن است که توجه به این پیوند، که از آن به تبیین غایی تعبیر خواهیم نمود، نوع ویژهای از تبیین را رقم خواهد زد، بهگونهای که از یکسو کاستیهای فهم تفسیری و سازهانگارانه را جبران ساخته و سهم بسزایی در فهم و تحلیل مسایل مهم این قلمرو از جمله علل منازعه و همکاری خواهد داشت و از سوی دیگر، توجه به ابعاد تکوینی و تأمّلی این رابطه و تاثیر غایات در برساخت هویت بازیگران، عمق و گستردگی قواعد بازی، ساختار کنشگری، فرایند اقدام و تعیین محدودیتهای اخلاقی و هنجاری آن به ارتقای فهم این حوزه خواهد انجامید. این مقاله با استفاده از روش برهانی به تشریح تبیین غایی پرداخته و دلالتهای آن در مطالعات روابط بینالملل و تاثیر آن بر تحلیل در این حوزه مطالعاتی را بررسی مینماید.
تئوری روابط بینالملل
علت غایی
تبیین غایی
مناظرات روابط بینالملل
تئوریپردازی
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123659_f7fcb85f594074f6884b27f484d20e71.pdf
فصلنامه روابط خارجی
روابط خارجی
2008-5419
2008-5419
1393
6
3
تاثیر معرفتشناسی رهاییبخش مکتب فرانکفورت در نظریه روابط بینالملل
حسین
سلیمی
علی
اسمعیلی اردکانی
نظریه انتقادی با تکیه بر قدرت تجویزی در عرصة روابط بینالملل، خواستار رسیدگی به رهایی انسانها از تمام بندهای ساختاری و هویتی است که تحت لوای مفاهیمی مسلط، مقدس پنداشته شدهاند. این قصد با تکیه بر شکلی از معرفتشناسی صورت میگیرد که نظریه پردازان نسل اول و دوم مکتب انتقادی فرانکفورت، در مقابل معرفتشناسی پوزیتیویسم صورتبندی کردهاند. باتوجه به اهمیت و ضرورت بررسی این معرفتشناسی و تأثیر آن در نظریههای روابط بینالملل این مقاله تلاشی از یک منظر خاص برای نشان دادن تاثیر معرفت رهاییبخش در نظریههای روابط بینالملل است از دیگر سو، بررسی سهم نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت در حوزه روابط مدّتوجه میباشد. از اینرو سئوال نگارندگان این مقاله این است که ویژگیهای معرفتشناختی نظریه انتقادی چه تأثیری در نظریههای روابط بینالملل داشته است؟ و فرضیهای که در قالب پاسخ به این سئوال مدنظر قراردادیم این است که این تأثیر، طیف گستردهای از مسائل از قبیل هویت دولت، جنسیت، فقر و نابرابری، جنگ و صلح و... را در قالب نظریههای مختلف شامل شده است.
مکتب فرانکفورت
نظریه انتقادی
پوزیتیویسم
معرفتشناسی رهاییبخش
روابط بینالملل
2014
09
23
https://frqjournal.csr.ir/article_123660_7678d441858b59e752f0544cd074e7c6.pdf