آسیایی شدن: خوانشی جدید از نگاه به شرق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دیپلماسی و سازمان های بین المللی، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه

2 کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای (آسیای جنوب شرقی) دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

چکیده

طی سالیان اخیر راهبرد نگاه به شرق تبدیل به یکی از اصلی‌ترین مباحث مربوط به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شده است. علی‌رغم تأکیدات مکرر بر این راهبرد، یکی از مشکلات اصلی عدم تبیین دقیق از آن و ارائه تعاریف متفاوت از واژه "شرق" است. از طرف دیگر، در دهه‌های اخیر، و مخصوصاً پس از آغاز هزاره جدید، شاهد خیزش آسیا و افزایش نقش کشورهای این قاره در عرصه روابط بین‌الملل بوده‌ایم و به تبع آن موج گسترش روابط با کشورهای آسیایی هم افزایش یافته است که از سوی عده‌ای آسیایی شدن یا "چرخش به آسیا" نامیده شده است. اکنون این پرسش مطرح می‌گردد که آیا می‌توان خوانش جدیدی از سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران براساس ایده آسیایی شدن ارائه داد؟ به علاوه با توجه به تحولات نظام بین‌الملل و جایگاه جمهوری اسلامی ایران، راهبرد نگاه به شرق چه جایگاهی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟ بررسی‌های پژوهش حاضر ذیل روش توصیفی-تحلیلی و براساس منابع کتابخانه‌ای خوانش جدیدی از نگاه به شرق را مطرح نمود که ذیل سیاست "چرخش به آسیا" و اصلاحاً "آسیایی شدن" قرار می‌گیرد. نهایتاً با بررسی تاریخچه نگاه به شرق در جمهوری اسلامی ایران پیش‌بینی شد که راهبرد نگاه به شرق جمهوری اسلامی و مشخصاً آسیایی شدن حداقل در چند سال آینده محتمل‌ترین گزینه‌ای است که دستگاه سیاست خارجی به پیگیری آن خواهد پرداخت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Asianization: A New Interpretation of "Look to East" Policy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Sheikholeslami 1
  • Sajjad Atazade 2
1 Associate Professor in Diplomacy and International Organizations, School of International Relations, Tehran, Islamic Republic of Iran
2 School of International Relations, Tehran, Islamic Republic of Iran
چکیده [English]

“Look to East” strategy has become one of the main themes related to the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in recent years. Despite the repeated emphasis on this strategy, one of the main problems in this field is the lack of a precise explanation and different definitions of the word "East". On the other hand, in recent decades, and especially after the beginning of the new millennium, we have witnessed the rise of Asia and the increasing role of the Asian countries in international relations. The question posing itself is whether it is possible to forge a bridge between look to east and rise of Asia. The investigations of the current research under the descriptive-analytical method and based on library sources presented a new reading of looking to the East, categorized under the policy of "pivot to Asia" or more specifically “Asianization”. In addition, it became clear that this policy is a global trend that has been implemented in different countries of the world. Finally, by examining the history of Look to East policy in the Islamic Republic of Iran, it became clear that the strategy is the most likely option that the foreign policy apparatus of the Islamic Republic of Iran will pursue, at least in the next few years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Asia"
  • "Asianization"
  • ALook to East"
  • "Islamic Republic of Iran"
  • "Pivot to Asia"

مراجع

ارغوانی پیرسلامی، فریبرز. (1395). روابط ایران و چین در دوره احمدی‌نژاد: سیاست نگاه به شرق و تأثیرات ساختاری. فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل, 8(32), 9-41. بازیابی شده از https://prb.ctb.iau.ir/article_521448.html
آدمی، علی. (1389). راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها. فصلنامه مطالعات سیاسی, 2(7), 97-126. https://jourm.azadshahr.iau.ir/article_666106.html
حمیدی، سمیه، مزدخواه، احسان. (1400). الگوی کارآمد‌سازی سیستمی؛ گذار از محیط تقابلی به سیاست خارجی فرکتال تعامل‌محورانه منطقه‌ای (نمونه مطالعاتی: جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه روابط خارجی.13 (2). 395-433 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085419.1400.13.2.7.8
خبرگزاری دانشجو. (1401, خرداد 5). امیرعبداللهیان: قرن 21، قرن آسیا است. بازیابی از خبرگزاری دانشجو: https://snn.ir/fa/news/1012733/
دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای. (1396, بهمن 30). شش دلیل برای ترجیح شرق به غرب. بازیابی در آبان 26, 1400، از https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=38981
سازمند, بهاره (1399). سیاست نگاه به شرق: واکاوی دیپلماسی علم و فناوری ایران در کشورهای اسلامی جنوب شرقی آسیا. فصلنامه مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام, 29-53.
شفیعی، نوذر (1388). گزینه های ایران در سیاست خارجی براساس سیاست نگاه به شرق. راهبرد یاس, 309-336.
فرجی، محمدرضا. (1399). راهبردهای سیاست خارجی در وضعیت گذار قدرت: ایران و عربستان سعودی. فصلنامه روابط خارجی. 12 (3). 519-549  https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085419.1399.12.3.6.2 
گوهری مقدم، ابوذر، انصاری بارده، رضا. (1400). تقابل آمریکا و چین در ابتکار کمربند و راه و بررسی نقش ایران. فصلنامه روابط خارجی .13 (2) 209-231    https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085419.1400.13.2.1.2
محبوبانی، کیشور (1399، آبان 29)، غرب چگونه می‌تواند خود را با آسیای به‌پاخاسته وفق دهد؟ روزنامه فرهیختگان. https://farhikhtegandaily.com/news/46385/
 
ب: انگلیسی
Anas, O. (2020). The Evolution of Turkey’s Asia Policy in Historical and Contemporary Perspectives. Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 430-446.
Azad, S. (2020). Identity vs. Interests: Turkey Looks East. Middle East Policy, 120-131.
Azad, S. (2020). Looking East : a changing Middle East realigns with a rising Asia. New York: Algora Publishing.
Bardakci, T. Y. (2020, September 3). Turkey’s Turn to the Asia-Pacific. بازیابی در November 9, 2021، از https://thediplomat.com/2020/09/turkeys-turn-to-the-asia-pacific/
Ehteshami, A., & Bahgat, G. (2019). Iran’s Asianisation Strategy. In A. Perteghella, Iran Looking East: An Alternative to the EU? (pp. 11-40). Milan: Ledzioni LediPublishing for ISPI.
Fukuyama, F. (2020). The Pandemic and Political Order. Foreign Affairs, 26-32.
Fukuyama, F. (2021, November 8). Francis Fukuyama on the end of American hegemony. Retrieved from Economist: https://www.economist.com/the-world-ahead/2021/11/08/francis-fukuyama-on-the-end-of-american-hegemony
Glaser, B. S. (2018). The New Southbound Policy. Washington: CSIS.
Huang, K.-B. (2018). (TAIWAN´S NEW SOUTHBOUND POLICY: BACKGROUND, OBJECTIVES, FRAMEWORK AND LIMITS). Revista UNISCI, 47-68.
Hunter, S. (2010). Iran’s Foreign Policy in the Post-Soviet Era. Santa Barbara: Praeger.
IMF. (2021). GDP, current prices. بازیابی در November 14, 2021، از https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD
IMF. (2022). GDP, current prices. Retrieved from International Monetary Fund: https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD
Ing-wen, T. (2021, November/December). Taiwan and the Fight for Democracy. بازیابی در November 21, 2021، از https://www.foreignaffairs.com/articles/taiwan/2021-10-05/taiwan-and-fight-democracy
Jaishankar, D. (2019). Acting East: India in the Indo - Pacific. New Delhi: Brookings India.
Lewis, D. (2019, July). Strategic Culture and Russia’s “Pivot to the East:” Russia, China, and “Greater Eurasia”. Retrieved November 21, 2021, from https://www.marshallcenter.org/en/publications/security-insights/strategic-culture-and-russias-pivot-east-russia-china-and-greater-eurasia-0
Loong, L. H. (2020, July/August). Foreign Affairs. بازیابی در November 12, 2021، از https://www.foreignaffairs.com/issues/2020/99/4
Mahbubani, K. (2014, September 4). Preparing for the Chinese-Indian century. Retrieved from Gateway House: https://www.gatewayhouse.in/preparing-for-the-chinese-indian-century/
Rhodes, B. (2021). Them and Us. Foreign Affairs, 22-31. Retrieved from: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2021-08-24/foreign-policy-them-and-us
Ruland, J. a. (2019). Overlapping regionalism and cooperative hegemony: how China and India compete in South and Southeast Asia. Cambridge Review of International Affairs, 178-200.
Sanaei, M., & Karami, J. (2021). Iran’s Eastern Policy: Potential and Challenges. Russia in Global Affairs, 25-49.
Singh, H. K. (2013). Asia’s Arc of Advantage. New Delhi: Indian Council for Research on International Economic Relations.
Strong, M. (2021, September 8). Taiwan to focus on talent training exchanges with ASEAN. Retrieved November 21, 2021, from https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4282956
Wongi, C. (2021). “New Southern Policy” Korea’s Newfound Ambition in Search of Strategic Autonomy. Brussels : IFRI.
Yahuda, M. (2019). The International Politics of the Asia-Pacific. New York: Routledge.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار