چشم‌انداز موازنه قدرت در روابط هند ـ پاکستان در پرتو تحولات اخیر

نویسندگان

چکیده

هدف از نگارش این مقاله بررسی موازنه قدرت رخ‌داده در آسیا در پرتو رقابت‌های هند و پاکستان است. هند و پاکستان از زمان استقلال تاکنون، به‌دلیل پیشینه مشترک، نوعی گریز و منازعه نسبت به یکدیگر داشته‏اند. آن‏گونه که پس از آزمایش هسته‏ای 1974 هند، پاکستان به‌دنبال حفظ موازنه دفاعی خود با این کشور برآمد. در دهه 1990 نیز دو کشور برای حفظ موازنه قدرت در مقابل یکدیگر، به یک بازدارندگی هسته‏ای دست پیدا کردند و قاعده بازی قدرت در روابط دو کشور تبدیل به حاصل‌جمع جبری صفر شد. با تحولات و حوادثی که از دهه اول قرن 21 رخ داده است، ازجمله کشته شدن بن‌لادن، تیرگی روابط پاکستان و امریکا، مبارزه با تروریسم‏، همکاری‏های هسته‏ای و امنیتی هند ـ امریکا و تأثیر این تحولات بر روابط کشورهای منطقه جنوب آسیا با یکدیگر و با قدرت‌های خارج از منطقه این پرسش قابل طرح است که چشم‏انداز موازنه قدرت در روابط دو کشور هند و پاکستان به کدام سو سیر خواهد کرد؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که با توجه به حاکم بودن ژئوپلیتیک بحران بر روابط هند و پاکستان در منطقه جنوب آسیا هریک از دو کشور هند و پاکستان سعی دارد به نوعی موازنه قدرت در مقابل دیگری مبادرت ورزد، با اتحاد و ائتلاف با دیگر کشورهای خارج از منطقه جنوب آسیا موازنه را به نفع خود تغییر دهد و به‌نوعی با کشورهای فرامنطقه‏ای وارد مناسبات و اتحاد استراتژیک شود. شایان ذکر است که برای بررسی فرضیه مذکور از روش آینده‌پژوهانه و با استفاده از تکنیک گذشته‌نگری استفاده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها