اقتصاد رانتیر و نظام تحریم های هوشمند: مطالعه موردی ج.ا. ایران.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استاد گروه روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

اقتصادهای رانتیر به عنوان نوعی از اقتصاد که وابستگی زیادی به منابع درآمدی خارجی دارند، دارای ویژگیهایی هستند که آنها را از دیگر ساختارهای اقتصادی معمول متمایز و به اهداف آسان تری برای اعمال فشارهای مختلف تحریمی بدل می سازد. اقتصاد متکی به رانت نفتی ایران طی سالهای پس از انقلاب بنا به دلایل مختلف از جمله تخاصمات با ایالات متحده آمریکا و مناقشه هسته ای تحریمهایی را تجربه نموده که روند هوشمندی را در اشکال جغرافیایی، نظارتی و موضوعی برای اثرگذاری بیشتر شاهد بوده است. لذا آنچه در این مقاله بدان پرداخته می شود، پاسخ به این مسئله است که آیا اقتصاد رانتیر ایران باعث اثرپذیری بیشتر تحریمهای هوشمند شده است؟ بر این مبنا فرض اینست ساختار رانتی اقتصاد ایران نقشی موثر و پر رنگ در هوشمندی و بالطبع موثرشدن تحریمها داشته است. برای راست آزمایی این فرضیه، ضمن بررسی شاخصه های رانتی اقتصاد کشور و سیر هوشمند شدن تحریمها، اثرات و واکنش این دو متغیر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی مورد ارزیابی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rentier Economy and the Smart Sanctions System; A Case Study of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Mostafa Hosseini Pour 1
  • Mohammad Ali Shirkhani 2
1 Ph.D. Student, Department of International Relations, Faculty of Law and Political Sciences, Tehran University, Tehran, Iran
2 Professor Department of International Relations, Faculty of Law and Political Sciences, Tehran University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Rentier economies, as a kind of economy which is highly dependent to foreign sources of income, have features that distinguish them from other economic structures and make them easier target for various sanction pressures. Iran's oil-rent-based economy has experienced many types of sanctions during four decades after Islamic Revolution for various reasons, including the conflicts with the United States and the nuclear dispute. The sanctions which have been trend to smart process in geographical, monitoring, regulatory, and thematic forms to be more effective. So what will be consider in this article is; Does Iran's rentier economy has made smart sanctions more effective? Based on this, it is assumed that the rent structure of Iran's economy has played an effective and key role in the intelligence and effectiveness of sanctions. To test this hypothesis, while examining the rent indicators of the country's economy and the smart sanctions proceeding, the effects and reactions of these two variables are evaluated by using a descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rentier Economy
  • Rentier State
  • Sanction
  • Smart sanctions
  • Iran sanctions

مراجع

  • اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی. «خلاصه تحولات اقتصادی کشور (گزارش سال‏‏های 1380 تا 1398)». تهران. https://www.cbi.ir/SimpleList/AnnualReview_fa.aspx
  • اعتماد (20/09/1393). «فقط تهاتر کالا داریم نه نفت». کد خبر: 3130.
  • اقتصاد آنلاین (07/02/1398). «عضو کمیسیون انرژی مجلس: چین و هند برای دریافت امتیاز بیشتر نفت ایران را نمی‌خرند». کد خبر: 349354.
  • ایسنا (01/10/1385). «مصوبه دولت برای جایگزینی یورو به جای دلار». کد خبر: 8510-00320.
  • بانک مرکزی. «خلاصه تحولات اقتصادی کشور (گزارشات سال‏‏های 1379 به قبل)». پایگاه مجلات تخصصی نور. تهران. https://www.noormags.ir/view/fa
  • خبرگزاری تسنیم (28/01/1398). «صادرات ماهانه نفت ایران به پایین‌ترین رقم در ۲۰۱۹ رسید». کد خبر: 74.
  • دنیای اقتصاد (30/03/1399). «میزان صادرات نفت در سال ۹۸». کد خبر: ۳۶۶۴۴۸۳.
  • سامانه قوانین و مقررات مرکز پژوهش ‏‏های مجلس شورای اسلامی. «قوانین بودجه کل کشور». سال‏‏های 1358 تا 1398.
  • نفیو، ریچارد (1397). هنر تحریم‌ها. ترجمه: مرکز پژوهش‏‏های مجلس شورای اسلامی. و2. ص9.
  • یورونیوز فارسی (20 آگوست 2018). «توتال رسماً از ایران خارج شد».
  • Average annual OPEC crude oil price from 1960 to 2020, Published by N. Sönnichsen, Sep 25, 2020.
  • Beblawi, H. & Luciani, G. (1987), the Rentier State, Routledge Taylor & Francis Group, London and New York. P: 12-13.
  • Sheet, F. Comprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act (CISADA).
  • CRS Report for Congress on Iran Sanctions Act (2007), Code RS20871Updated October 12, 2007, p. 6.
  • Donald J. Trump Is Working to Bring Iran’s Oil Exports to Zero. White House. Foreign Policy. Issued on: April 22, 2019.
  • Drezner, D. W. (2003). How smart are smart sanctions?.
  • ENDING, P. D. J. T. I. (2018). United States Participation in an Unacceptable Iran Deal. The White House, 8.
  • EU regrets extension of US sanctions law against Iran and Libya, Brussels, 31 July 2001, IP/01/1162.
  • Executive Order 12205 of Apr. 7, 1980, appear at 45 FR 24099, 3 CFR, 1980 Comp., p. 248.
  • Executive Order 13059 of August 19, 1997, Federal Register/ Vol. 62, No. 162.
  • Executive Order 13622 of July 30, 2012. Federal Register/ Vol. 77, No. 149.
  • Executive Order 13628 of October 9, 2012, Iran Threat Reduction and Syria Human Rights Act of 2012 and Additional Sanctions With Respect to Iran, EO 13628.
  • Executive Order 13645 of June 3, 2013, Iran Freedom and Counter-Proliferation,. Federal Register/ Vol. 78, No. 108, Presidential Documents, 33945.
  • Financial Crimes Enforcement Network, Section 311 of the USA PATRIOT Act (2006), 31 CFR Chapter X, Department of the Treasury, p.6.
  • Gordon, J. (2010). Smart Sanctions on Iran are Dumb. Foreign Policy in Focus Org, September 9.
  • Helms,B. and D'AMATO. Council Conclusions (1997), Brussels, 7362/97 (Press 110), C/97/110. Iran and Libya Sanctions Act of 1996, 104th Congress (1995-1996), H.R. 3107.
  • Iran threat reduction and Syria human rights act of 2012, public law 112–158—AUG. 10, 2012, 112th Congress, H.R. 1905, 126 STAT. 1214.
  • Kaempfer, W. H., & Lowenberg, A. D. (1992). International economic sanctions: A public choice perspective. Westview press.
  • Kirshner, J. (1997). The microfoundations of economic sanctions. Security Studies, 6(3), 32-64.
  • Mahdavy, H., & Cook, M. A. (1970). The patterns and problems of economic development in rentier states: The case of Iran. life, 1000(1).
  • National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2012, PUBLIC LAW 112–81—DEC. 31, 2011, 112th Congress.
  • National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2013, PUBLIC LAW 112–239—JAN. 2, 2013 112th Congress.
  • Park, J. (2014). Land rent theory revisited. Science & Society, 78(1), 88-109. Protecting against the effects of the extra-territorial application of legislation (1996), Regulation (EC) No 2271/96.
  • Resolution 1737 (2006), S/RES/1737, Adopted by the Security Council at its 5612th meeting.
  • Resolution 1929 (2010), S/RES/1929, Adopted by the Security Council at its 6335th meeting.
  • Restrictive Measures Against Iran and Repealing Common Position 2007/140/CFSP, EU Council Decision, 26 July 2010, Official Journal of the European Union, L 195/39.
  • Restrictive Measures against Iran, Council Decision 2012/35/CFSP of 23 January 2012, Official Journal of the European Union, L 19/22.
  • Statista, World Data Inc, 55 Broad Street; 30th floor, New York, NY 10004, United States.
  • Trading Economics, Iran oil production and export; 1979-2020.
  • The French Economy, BRIEFING ECON 504 EN, (2000), Directorate General for Research, European Parliament, Luxembourg, 7 July 2000, PE 292.480.
  • The New York Times (1979), Nov. 13, CARTER BARS IRANIAN OIL.
  • The World FACTBOOK Archive. Library, Publications, Turkey, 2017-2019. To promote nuclear nonproliferation in North Korea, Congress Act (2006), Public Law 109–353,109th Congress, Sec:3.
  • Trends in Oil Supply from Iran (2012). The Institute of Energy Economics, Japan, June 2012.
  • UN Documents for Iran: Security Council Resolutions (2006-2015).
  • Sanger, D. E. (2009). ‘US Weighs Iran Sanctions If Talks Are Rejected. New York Times, August, 2.
  • World Bank, Data; Iran, Islamic Republic, GDP (current US$), 2017. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=IR

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار